Gemeenten zijn als opdrachtgever een belangrijke aanjager van de regionale economie. De gunningsprocedure staat vaak helder op papier. Maar bij de controle en toezicht op naleving van de regels gaat het nog weleens mis. Zo schakelde een gemeente uit de Randstad ons in.
Innige band met lokale aannemers
De gemeente had namelijk signalen gekregen dat één van de managers wel erg innige banden had met een aantal lokale aannemers. De gemeente werkte al heel lang met vijf regionale aannemers voor uitvoering van bestratingswerkzaamheden. Maar nu viel het medewerkers op dat twee van de vijf aannemers meer dan gemiddeld werden ingeschakeld.
Controle van de opdrachten
Tijdens ons onderzoek controleerden we of de twee aannemers inderdaad meer dan gemiddeld werden ingeschakeld. Dat was zo, terwijl alle aannemers gelijke tarieven hanteerden. Ook viel het ons direct op dat de omvang van de opdrachten aanzienlijk groter was bij de betreffende twee aannemers. Groter dan bij de overige opdrachten. Tijd dus om in te zoomen op de uitgevoerde opdrachten.
Ouderwets passen en meten
We gingen ouderwets passen en meten: hoeveel vierkante meters aan bestratingswerk was uitgevoerd? Hoeveel vierkante meter werd gefactureerd? Al snel werd er een patroon zichtbaar: bij drie van de vijf aannemers klopte het aantal vierkante meters als een bus. De twee verdachte aannemers bleken echter structureel ongeveer 30% extra vierkante meters te factureren. Ook bleek dat de genoemde manager de controle op de werkzaamheden had uitgevoerd. Hij had de facturen geaccordeerd en zelfs een aantal keer op een spoedbetaling aangedrongen.
In gesprek met de manager
Wij spraken de manager aan op zijn handelen. Hij beweerde bij hoog en bij laag dat hij alle controles goed had uitgevoerd. Ook ontkende hij bepaalde aannemers te bevoordelen. En dat hij er zelf wellicht beter van was geworden? Dat wees hij met grote verontwaardiging van de hand.
De gevolgen van ons onderzoek
De manager is op basis van het onderzoek strafontslag aangezegd. Niet geheel verrassend: de manager vocht zijn ontslag aan. Maar het verzet bleek tevergeefs, want de rechter stelde de gemeente op alle punten in het gelijk. De twee aannemers kregen daarna van de gemeente te horen dat ze niet meer ingeschakeld zouden worden. Ook kregen ze een aanzienlijke financiële claim aan hun broek voor de te hoge facturen.
Fraudeonderzoeken
Creatief zijn in de manier van onderzoek bewijst in deze casus zijn succes.