Onlangs veroordeelde de rechtbank de voormalig CFO van een internationale onderneming tot een cel- en taakstraf, omdat hij over een periode van zeven jaar voor bijna vier ton had gefraudeerd. Deze verduistering was kinderspel, aldus de verdachte in de rechtbank: ‘Het was ontzettend makkelijk. Managers en accountants zetten blind hun handtekening als ik dat vroeg. Niemand stelde vragen.’

Jammer genoeg is deze zaak geen unicum. De afgelopen maanden kwamen er vaker strafzaken in het nieuws waarbij medewerkers van een financiële afdeling veroordeeld werden voor zeer grote fraudes. En deze zaken zijn nog maar het topje van de ijsberg. Want in deze zaken werd aangifte gedaan en besloot het Openbaar Ministerie over te gaan tot vervolging. De meeste zaken blijven echter onder de radar van politie en justitie. 

Pret, poen en prestige

Uit onderzoek, maar ook uit onze eigen praktijk blijkt dat de meeste, met name grote fraudes, worden gepleegd door medewerkers van de financiële afdeling: financieel managers, boekhouders en CFO’s. Daarbij bedraagt de schade vaak tienduizenden euro’s, niet zelden loopt dit op tot een paar ton. 

Waar wordt dit geld aan besteed? Uit onze onderzoeken blijkt het doorgaans om de zogenaamde ‘drie p’s’ te gaan: pret, poen en prestige. Met andere woorden, dure auto’s, een aanbouw, luxe boodschappen, festivaltickets, luxe vakanties, de aanschaf van cryptovaluta, et cetera. Maar het komt ook regelmatig voor dat het geld opgaat aan een gokverslaving.

Het was ontzettend makkelijk. Managers en accountants zetten blind hun handtekening als ik dat vroeg. Niemand stelde vragen."

Modus operandi

Omdat zij zo goed zijn ingevoerd in de administratieve processen, hebben de fraudeurs verschillende werkwijzes tot hun beschikking. Zo wordt er vaak gefraudeerd met onkostendeclaraties. Maar u kunt ook denken aan het vervalsen of ophogen van facturen, het verrichten van dubbele betalingen of het gebruiken van valse tenaamstellingen. Ook komt het voor dat collega’s onder druk worden gezet om vanwege een commerciële reden een betaling snel uit te voeren (en daarbij het ‘vier ogen-principe’ los te laten). En niet zelden hebben financieel managers gewoonweg teveel rechten in het systeem, waardoor zij zelf grote betalingen kunnen klaarzetten én autoriseren.

Ook grote bedrijven lopen risico

Overigens is de bij grotere bedrijven verplichte accountantscontrole geen garantie dat fraude wordt ontdekt. Uit een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit 2023 blijkt dat accountantskantoren nog onvoldoende scherp zijn op frauderisico’s. Zo zag de AFM bij een onderzoek naar 32 wettelijke controles dat in de helft van de gevallen het veronderstelde risico op fraude in de omzetverantwoording niet was onderkend. Ook was het risico dat het management zelf fraude pleegt vaak niet specifiek gemaakt. Daarnaast bleek in dit onderzoek dat de stappen die nodig zijn om te komen tot een goede inschatting van de frauderisico’s wel worden doorlopen, maar dat dit vaak te oppervlakkig gebeurt. Hierbij beredeneren accountantskantoren regelmatig waarom frauderisico’s er niet zijn, in plaats van dat zij kijken hoe frauderisico’s zich wél kunnen voordoen. Ook voor grotere ondernemingen is het dus zaak om alert te blijven. 

Wat kunt u doen?

Een omvangrijke fraude slaat altijd in als een bom. Niet alleen binnen de onderneming, maar ook daarbuiten. De schade voor de onderneming kan dan ook groot zijn. Niet alleen financieel, maar ook als het gaat om reputatie. Wat kunt u als werkgever zoal doen om de kans op fraude te beperken?

1.

Zorg voor een effectief screeningsbeleid voor zowel pre- als in-employment screenings. In de praktijk zien wij dat vooral nieuwe medewerkers (met name de zogenaamde ‘jobhoppers’) en medewerkers die lang in dienst zijn tot de risicogroepen behoren.

2.

Geef nieuwe medewerkers niet te snel te veel systeemrechten.

3.

Zorg voor functiescheiding en een vier-ogen-beleid, waarbij het klaarzetten en accorderen van betalingen zijn gescheiden. En stimuleer dat uw collega’s zich hier altijd aan houden.

4.

Laat periodiek een data-analyse uitvoeren, waarbij gezocht wordt naar afwijkende betalingen.

5.

Laat een frauderisicoanalyse uitvoeren, waarbij in kaart wordt gebracht op welke plekken binnen uw organisatie diefstal of fraude plaats zou kunnen vinden. Op die manier kunt u heel gericht verdere beheersmaatregelen nemen.

Meer weten?

Wilt u hier advies over, of onderzoek laten doen naar een mogelijke fraude? Neem dan gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. 

088-2986600

info@hoffmann.nl

Onze consultants vertellen u er graag meer over. 

Fraude & Integriteit

Als u twijfelt aan een ziekmelding van een werknemer

Wanneer een medewerker ziek is, dan is dat in de eerste plaats vervelend voor die medewerker zelf. Tegelijkertijd heeft dit ook gevolgen voor de werkgever. Kortgeleden kwam in het nieuws dat iedere dag ziekteverzuim een werkgever € 350 tot € 450 kost. Een grote kostenpost dus voor werkgevers, zeker als (meerdere) medewerkers voor langere tijd uit de running zijn. Extra vervelend wordt het als u redenen heeft om te twijfelen aan een ziekmelding. In dat geval kunt een onderzoek naar verzuimfraude laten doen, maar dat kan niet zomaar. 

Fraude & Integriteit

Fraude met diploma’s en ID-bewijzen nog te gemakkelijk

Het blijkt nog te gemakkelijk om met een vals of gekocht diploma of een ID-bewijs van een ander aan de slag te gaan. Afgelopen zomer luidde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) hierover de noodklok voor de zorg, maar bij Hoffmann zien we dit ook regelmatig bij grote commerciële bedrijven gebeuren. Vooral als de organisaties externen inhuren via bemiddelingsbureaus, recruiters en uitzend- en detacheringsbureaus. Het blijkt dat die bureaus het niet altijd even nauw nemen met de (in de zorg verplichte) controles. Soms zijn zij zelfs malafide.

Fraude & Integriteit

Zo houdt u criminele werknemers buiten de deur

Dit voorjaar meldden BNR en het Financieele Dagblad dat duizenden Noord-Koreaanse IT’ers undercover aan de slag zijn bij westerse bedrijven, waaronder de grootste en meest winstgevende bedrijven in de Verenigde Staten. Uit de berichtgeving blijkt dat deze werknemers veelal onder valse namen werken en binnenkomen met gestolen, vervalste of (met AI) nagemaakte identiteitsdocumenten.

Wilt u op de hoogte blijven van onze diensten en werkzaamheden? Meld u hier aan voor de periodieke toezending van onze Hoffmann Tips.